Hi! Ik ben Rinke en ik ben dramaturg. Ik ondersteun regisseurs en thea­ter­ma­kers bij het maken van theater, door mee te denken in hun proces van concept naar realisatie. Ik lees en denk mee en ben graag een spar­rings­partner voor iedereen die meewerkt aan de voor­stel­ling. Naast freelance dramaturg ben ik al een aantal jaar betrokken bij Ensemble Nieuw Thea­ter­wer­kers, onder andere als bestuurslid. Ook werk ik sinds begin 2024 met veel plezier als project­me­de­werker bij Theater Na de Dam.

Voor de voor­stel­ling Cabaret Siberia lever ik drama­tur­gisch advies.

Daniel van Loenen is componist en multi-instrumentalist. 

‘Ik ben componist en multi-instru­men­ta­list met een voorliefde voor het narratief. Verwacht in mijn werk gevoelige tracks en organische soundscapes tot aan scheurende beats die een gelaagde wereld neerzetten. Tot leven gebracht door analoge synths en akoestische geluiden. 

Met mijn expertise werk ik graag binnen de kaders van een project en ben tijdens het maakproces intensief aanwezig. Mijn inspiratie haal ik uit de concepten van de makers en wat er op de vloer door de performers of in artistiek gesprek gebeurt.’

Daniel verzorgt voor Cabaret Siberia het geluidsontwerp.

Website Daniel van Loenen

Siberische deportaties

Van 1930 tot 1952 voerde de Sovjet-Unie, onder leiding van Jozef Stalin, een gedwongen volks­ver­hui­zing uit naar de noordelijke rand van Rusland. Het doel was om de bevolking van meerdere landen te vervangen door mensen uit Rusland en zo de etnische samen­stel­ling van Oost-Europese en andere landen kunstmatig te veranderen. In totaal werden zo’n zes miljoen Kazachen, Finnen, Zweden, Noren, Duitsers, Polen, Koerden, Turken, Koreanen, Japanners, Chinezen, Joden, Perzen, Armeniërs, Azer­beid­zjanen, Georgiërs, Oekraïners, Litouwers, Letten, Esten, Grieken, Tataren en Hongaren gedeporteerd.

Over deze gebeurtenis in de Letse geschie­denis begon men mij te vertellen toen ik ongeveer vijf jaar oud was zowel thuis als op school, maar ook in de culturele ruimte: via muziek, films, tentoon­stel­lingen en voor­stel­lingen. De twee data waarop de grootste deportaties plaats­vonden, zijn bij iedereen bekend, net als de verjaar­dagen van fami­lie­leden: 25 maart en 14 juni. Deze tragedie heeft bijna elke familie getroffen. Mijn over­groot­vader was kapitein in het onaf­han­ke­lijke Letse leger. Hij werd, voor de ogen van zijn zoon, voor het Letse Nationale Opera neer­ge­schoten. De rest van de familie verstopte zich vanaf dat moment in een tuin­schuurtje en ontsnapte zo aan deportatie.

Het was vreemd om te beseffen dat er in West-Europa bijna niets bekend is over deze gebeurtenis. Voor mij is het net zo belangrijk om over dit onderwerp te spreken als om mijn naam of leeftijd te noemen. Zeker nu, zeventig jaar later, wanneer soort­ge­lijke deportaties worden uitgevoerd met Oekraïense kinderen.

Betekenis geven aan leven

Deze gebeurtenis is als een scherpe lens waardoor we over onszelf kunnen praten: over de mensen die voor­stel­lingen maken. Wat betekent dit beroep eigenlijk voor ons? Waarom hebben we besloten ons leven hieraan te wijden, en wat zou het betekenen als we gedwongen zouden worden het op te geven? Zouden jullie gemakkelijk een ander beroep kunnen kiezen? Op deze manier kunnen we elk onderdeel van ons leven bekijken onze woonplaats, levens­partner, vrienden, kapsel of favoriete snacks. Waarzonder zou het leven geen betekenis meer hebben?

Over die vraag gaat deze voor­stel­ling. En over het schaam­te­loze besef dat we, hoe dan ook, altijd in staat zullen zijn om door te gaan en misschien zelfs snel alles proberen te vergeten, in plaats van er alles aan te doen om te voorkomen dat zulke tragedies zich opnieuw voordoen.

Ik ben heel dankbaar voor elke dag die ik als regisseur in dit theater mag doorbrengen. De afgelopen jaren zijn voor iedereen uitdagend geweest, en het besef dat ik deel uitmaak van dit team, heeft me enorm veel kracht gegeven.

Ik ben ervan overtuigd dat we, door deze wereld op een eerlijke en persoon­lijke manier te tonen, een ruimte zullen creëren waarin elke toeschouwer zijn of haar eigen 25 maart en 14 juni kan toevoegen, en antwoord kan geven op vragen die voor diegene belangrijk zijn.

Laten we deze mooie reis beginnen, laten we openhartig met elkaar praten en het publiek een warme, bete­ke­nis­volle avond bieden.

Repe­ti­tie­beeld door Gergely Ofner

Rusland bereidt deportatie van Oekraïners naar Siberië voor, een echo van praktijken uit de Sovjettijd

De Russische auto­ri­teiten bereiden naar verluidt een nieuwe golf van deportaties voor vanuit bezette Oekraïense gebieden, in een ontwik­ke­ling die volgens Oekraïense func­ti­o­na­rissen en historici doet denken aan enkele van de donkerste hoofd­stukken van de 20^e eeuw.

Volgens het Nationaal Verzets­cen­trum (NRC) van Oekraïne is Moskou van plan inwoners van tijdelijk bezette steden en dorpen naar Siberië over te brengen onder het mom van een groot­schalig ontwikkelingsinitiatief.

“Rusland lanceert een ​‘Siberisch Ontwik­ke­lings­pro­gramma’ van 700 miljard roebel, maar achter de grootse slogans schuilt voor­be­rei­ding op de massale herves­ti­ging van inwoners uit de bezette Oekraïense gebieden,” aldus het NRC.

Sergey Sjojgoe, secretaris van de Russische Veilig­heids­raad, presenteert het plan als een ​“industrieel project”, maar in werke­lijk­heid wordt het gezien als een nieuwe golf van imperiale deportaties, aldus het NRC.

“De eerste fase is al begonnen in de bezette gebieden: scholen, zieken­huizen en nuts­be­drijven ontvangen gesloten brieven waarin wordt geëist dat zij ​‘werknemers voor langdurige opdrachten’ naar het Russische Verre Oosten iden­ti­fi­ceren,” staat in de verklaring.

Het programma richt zich vooral op personen ​“zonder fami­lie­ver­plich­tingen”: de meest kwetsbaren, degenen die zonder veel weerstand of aandacht kunnen worden verplaatst.

“Dit is een herhaling van de ​‘geor­ga­ni­seerde wervings­prak­tijken’ uit de Sovjettijd, die ooit werden gebruikt om Krim-Tataren, Oekraïners, Tsjetsjenen en andere volkeren te deporteren,” aldus het NRC.

Het proces volgt een bekend patroon: paspoort­re­gi­stratie, ​‘opdrachten’, deelname aan ​‘staatsherhuisvestingsprogramma’s’ en uitein­de­lijk een demo­gra­fi­sche trans­for­matie van de gebieden.

“Siberië is grotendeels ontvolkt, en Russen willen er niet naartoe verhuizen, dus plant het Kremlin zijn ​‘nieuwe rijk’ te bouwen met Oekraïners die gedwongen uit hun huizen zijn verwijderd,” aldus het NRC.

Bron: Ukranian World Congres